woensdag 31 augustus 2016

De neger die roet in het eten gooide

In 1992 dreigde een Afrikaanse boycot tegen de olympische roeiwedstrijden op het meer van Banyoles. Banyoles ligt in Catalonië, op een kilometer of honderd van de Olympische locatie in Barcelona. Catalonië is relatief autonoom en nationalistisch.

Vanwaar die dreigende boycot? In het Museum Darder stond El Negro, een opgezette bosjesman. El Negro was begin 19e-eeuw vlak na zijn begrafenis door een Franse handelaar uit zijn graf geroofd en opgezet door de dierenarts Darder. Na enige omzwervingen door Europa wed El Negro geschonken aan de Spaanse stad Banyoles. El Negro stond in het museum onder een grote glazen stolp en moest omdat hij verbleekte met schoensmeer zwart gehouden worden. 

Een arts genaamd Alphonce Arcelin oordeelde dat een opgezette neger een vorm van racisme was en dat er een eind moest komen aan zijn tentoonstelling. Hij mobiliseerde veel grote mensen, kreeg de Martin Luther King Award en een delegatie Afrikaanse roeiers die dus dreigden weg te blijven zolang El Negro in zijn kaasstolp stond. Een lastige situatie want het IOC had geen enkel gezag over El Negro en de plaatselijke bevolking weigerde 'hun' neger op te geven. El Negro werd symbool van de onafhankelijkheid van Catalonië. Het IOC zat met de handen in het haar. 

De al genoemde arts Arcelin dreigde Afrikaanse landen te verenigen in een boycot van de roeiwedstrijden. De strijd liep hoog op, en vele duizenden mensen wilden nog snel de neger van Banyoles zien. De stedelingen hielden demonstraties en droegen protestshirts. 90% van de inwoners van Banyoles wilden van geen wijken weten. Jordi Pujol, president van Catalonië, stelde voor om El Negro niet tentoon te stellen tijdens de spelen en de inwoners gingen morrend accoord. Een boycot was afgewend. 

Arcelin zette na de spelen zijn strijd voort en de botten van El Negro zijn ten slotte begraven in Zuid Afrika.