woensdag 11 september 2013

De Troonrede in gewoon Nederlands? B1?

De Raad van Europa pleit ervoor om teksten bedoeld voor een algemeen publiek zo te schrijven dat 95% van de Nederlanders de tekst begrijpt. In de wandelgangen ook wel het B1-niveau genoemd. De Troonrede is weliswaar bedoeld voor de Staten Generaal, maar toch zeker ook een tekst die veel Nederlanders zullen lezen of horen. Kan het in eenvoudig Nederlands?

Eenvoud
Jaarlijks zijn er deskundigen die een vereenvoudigde versie van de troonrede maken. Dat is technisch ook wel mogelijk: je kunt zinnen opdelen, moeilijke begrippen uitleggen enzovoorts. In principe is alles gemakkelijk uit te leggen. Maar gaat de burger het dan ook begrijpen? Ik denk dat het niet zomaar kan. Veel alinea’s in de troonrede hangen namelijk als los zand aan elkaar. Neem dit fragment bijvoorbeeld:

Vanaf 1 januari gaat de AOW-leeftijd geleidelijk omhoog, tot 67 jaar in 2023. Verhoging van het hoge btw-tarief per 1 oktober aanstaande en de nullijn voor de ambtenarensalarissen dragen direct bij aan een lager begrotingstekort. De bankenbelasting wordt verdubbeld en buitensporige bonussen worden zwaar belast. Door veranderingen in de WW en het ontslagrecht wordt de arbeidsmarkt flexibeler. Op de woningmarkt is de overdrachtsbelasting inmiddels structureel verlaagd. De begroting die de regering u vandaag aanbiedt, bevat ook een voorstel gericht op het aflossen van hypotheekschulden. 

Samenhang
Het springt van de hak op de tak. Er is geen samenhang tussen de zinnen. Onderzoek heeft al eens aangetoond dat lesmateriaal voor het VMBO onbegrijpelijk is doordat de samenhang ontbreekt. Er zijn geen verbindingswoorden zoals: daarom, dus, echter, maar. Het versimpelen van de troonrede heeft op dit punt weinig zin. Het zou daarom veel verstandiger zijn als de koning een samenhangend verhaal, een visie voorleest. Al die maatregelen kun je immers wel in de bijlage vinden.